Recenzja książki "Gambit orangutana. Opowieść o polskich szachach" Kasper Bajon

Wstęp

Ta recenzja powstała ok miesiąc temu, jednak byłem wtedy w plenerze więc moim planem było dokończenie jej w domu o czym zapomniałem i kilka dni temu sobie o tym przypomniałem. Miało to swój plus ponieważ przy okazji tworzenia ostatnich poprawek odkryłem ok. godzinny wywiad z autorem książki, więc recenzja będzie wzbogacona o wrażenia z tego wywiadu, który można samemu posłuchać tutaj (Youtube). Ogólnie całkiem spoko rozmowa, polecam jako uzupełnienie do książki jeśli komuś się spodobała.

Recenzja samej książki

Nie jest to książka łatwa do opisania. Brakuje jej uporządkowania i trudno znaleźć cel jaki przyświecał autorowi do napisania jej. Dopiero gdy przeczytałem ją drugi raz odkryłem co tak naprawdę mogę z niej wynieść. Jest to całkiem niezła biblioteka dzieł czy to literackich czy to filmowych, które wiążą się z szachami. Niestety ciężko mi było znaleźć więcej plusów. Autor bardzo często zmienia wątki co utrudnia "zanurzenie" się w książce no i nie każdy z tych wątków jest tak samo interesujący. To jednak można uznać za małą zaletę bo jest szansa że każdy znajdzie w niej wątek który go zainteresuje. Język którym posługuje się autor też jest mocno "poetycki". Wiele w nim słów rzadko obecnie używanych i kilka razy musiałem skorzystać nawet z wyszukiwarki bo nawet z kontekstu nie szło zrozumieć o co autorowi chodzi..

Czy warto ją przeczytać? Myślę że tak, ale myślę że trzeba to zrobić z odpowiednim nastawieniem. Jeżeli interesuje cię nie tylko gra w szachy ale i ich historia, ich miejsce w kulturze ważne postacie to znajdziesz tu sporo. Mimo wszystko nie jest to prosta lektura i trzeba do niej przysiąść z odpowiednim nastawieniem.

Wrażenia po wywiadzie

Wywiad na początku nakreśla nam sylwetkę autora, dowiadujemy się, że jest on również poetą (co widać w tej książce bardzo mocno) i scenarzystą (z samej książki też dowiadywaliśmy się, że szachy są jego poboczną pasją, nie głównym zajęciem w życiu). Kasper mówi też o tym co było zamysłem powstania tej książki, czyli odpowiedział na pytanie które zadawałem sobie po jej przeczytaniu. Faktycznie było to luźne opowiedzenie o roli szachów w kulturze i trochę mi zabrakło wspomnienia o tym albo we wstępie książki, albo w jej tytule, bo tytuł "Gambit orangutana. Opowieść o polskich szachach" raczej sugeruje, że będzie to dokument niż zbiór ciekawostek, przemyśleń i opinii. Myślę, że to trochę by wpłynęło na mój odbiór tej lektury, choć nie rozwiązałoby to wszystkich jej problemów.

Ogólnie zauważyłem, że podejście autora do szachów w jakimś stopniu pokrywa się z moim. Oboje jesteśmy świadomi, że brak czasu i talentu nigdy nas nie doprowadzi do momentu gdzie będziemy zawodowymi szachistami i oprócz samego grania próbujemy poznawać szachy od trochę innej strony. Mnie tak samo jak piękne partie fascynuje to dlaczego ludzie poświęcają swoje życie tej grze, jak to na nich wpłynęło i jaka była skala tej fascynacji tą grą na przestrzeni lat, bo choć mogłoby się wydawać, że w dobie komputerów jest coraz mniej miejsca dla drewnianych bierek to jednak wciąż jest to bardzo popularna gra.